ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule, Second Edition) to jeden z najbardziej powszechnie stosowanych narzędzi diagnostycznych w ocenie autyzmu. Jest to strukturalny, standaryzowany wywiad diagnostyczny, który pomaga ocenić obecność objawów spektrum autyzmu u dzieci, młodzieży i dorosłych. ADOS-2 jest częścią szerokiego procesu diagnozy autyzmu i jest szczególnie cenione przez specjalistów ze względu na swoje silne podstawy naukowe.
Struktura i cele ADOS-2
ADOS-2 składa się z różnych modułów, które zostały zaprojektowane w zależności od wieku pacjenta oraz jego poziomu rozwoju językowego. Moduły różnią się w zależności od tego, czy badana osoba jest:
- Dzieckiem w wieku przedszkolnym, które już mówi,
- Dzieckiem w wieku przedszkolnym, które nie mówi lub mówi tylko niewiele,
- Dzieckiem lub młodzieżą, które już używają pełnych zdań,
- Dorosłym, który może komunikować się za pomocą pełnych zdań.
Proces przeprowadzania badania
Badanie ADOS-2 odbywa się w formie wywiadu, który jest przeprowadzany w kontekście zabawy i interakcji z osobą badającą. Celem jest ocena:
- Komunikacji – w tym zarówno werbalnej, jak i niewerbalnej.
- Interakcji społecznych – jak osoba reaguje w interakcjach z innymi, zarówno
w kontekście rówieśniczym, jak i dorosłych. - Zachowań stereotypowych – np. powtarzalnych ruchów, zainteresowań lub zachowań.
- Zainteresowań – w tym sposób, w jaki osoba angażuje się w zabawę, zabawy kreatywne i fantazje.
Moduły ADOS-2
- Moduł 1: Dla dzieci, które nie mówią lub mówią bardzo mało. Zawiera zadania wymagające minimalnej komunikacji werbalnej.
- Moduł 2: Dla dzieci, które mówią, ale mają ograniczone zdolności językowe. Celem jest ocena ich zdolności do wykorzystania mowy w różnych kontekstach.
- Moduł 3: Dla dzieci i młodzieży, które potrafią komunikować się pełnymi zdaniami
i mają rozwiniętą mowę. Zawiera zadania wymagające pełnej interakcji werbalnej. - Moduł 4: Dla dorosłych, którzy posługują się pełnym językiem. Zawiera bardziej złożone zadania, które uwzględniają dorosły sposób komunikacji i interakcji społecznych.
Zawartość badania ADOS-2
Każdy z modułów składa się z zestawu „zadań” i sytuacji, które pomagają ocenić, jak dana osoba reaguje w różnych interakcjach społecznych. Mogą to być:
- Zadania tematyczne, np. zabawa z zabawkami lub napotkane sytuacje społeczne, takie jak rozmowa o czymś, co dana osoba może rozpoznać.
- Zadania interakcji: np. rozmowa na neutralne tematy, które pozwalają zbadać zdolność do inicjowania i utrzymywania rozmowy.
- Zadania z zakresu wyrażania emocji i angażowania się w aktywności.
Wyniki badania ADOS-2
Podczas oceny, specjalista przyznaje punkty w różnych obszarach (np. interakcja społeczna, komunikacja, zachowania stereotypowe) w oparciu o zachowanie pacjenta w trakcie badania. Następnie wyniki są porównywane z określonymi kryteriami diagnostycznymi, które wskazują na obecność cech spektrum autyzmu.
Korzyści z przeprowadzenia badania ADOS-2:
- Obiektywność: ADOS-2 jest ustandaryzowanym narzędziem diagnostycznym, które pozwala na uzyskanie obiektywnej oceny zachowań osoby ocenianej.
- Precyzyjność: Dzięki szczegółowej analizie interakcji społecznych, mowy, zainteresowań i zachowań stereotypowych, ADOS-2 może dostarczyć precyzyjnych informacji na temat obecności objawów autyzmu.
- Wszechstronność: Może być stosowane u osób w różnym wieku (od dzieci po dorosłych) i o różnym poziomie rozwoju językowego.
Podsumowanie
ADOS-2 jest jednym z najważniejszych narzędzi diagnostycznych w ocenie autyzmu. Jego strukturalna forma i elastyczność w zależności od wieku i poziomu rozwoju pacjenta sprawiają, że jest to narzędzie niezwykle wszechstronne i skuteczne w diagnozowaniu spektrum autyzmu. Jednakże nie jest to jedyny element procesu diagnozy – zawsze powinno być łączone z innymi metodami oceny i wywiadem klinicznym, aby uzyskać pełny obraz. Badanie powinno być wykonane przez zespół doświadczonych diagnostów z dodatkowym uwzględnieniem obserwacji aktywności swobodnej jak i kierowanej dziecka.
Szanowni Rodzice jeżeli macie więcej pytań związanych z badaniem narzędziem ADOS-2 zapraszamy do kontaktu.